Πολλοί επιλέγουν να χρησιμοποιούν ως λιπαντικό αλυσίδας καμένα λάδια αυτοκινήτων ή χρησιμοποιημένα τηγανέλαια.

Όσο αφορά τα τηγανέλαια,δεν θα σταθώ στο θέμα της ικανότητας λίπανσης, θα σταθώ στο αποτέλεσμα μετά την χρήσητους στον κινητήρα του αλυσοπρίονου. Τα τηγαέλαια λοιπόν μετά από βραχυχρόνια χρήση, αρχικά μέσω του διασκορπισμού "αγκαλιάζουν" όλα τα μηχανικά μέρη, δημιουργούν ένα φιλμ που τα καλύπτει και στην συνέχεια λόγο των θερμοκρασιών γίνονται ένα είδος ...τζέλ-ζελέ, το οποίo ακόμα και με ισχυρά χημικά είναι αμφίβολο αν θα καταφέρουμε να το αφαιρέσουμε εξολοκλήρου χωρίς φθορά στην επιφάνεια του μετάλλου. Αυτό το "τζελ" στερεοποιείται και ταυτόχρονα σταδιακά ανεβάζει τις θερμοκρασίες λειτουργίας των μοτέρ λόγο της μειωμένης ικανότητας αποβολής της θερμότητας, μέχρι που φράζουν ικανά και ψήκτρες του μοτέρ και καταλήγει ένα κυριολεκτικά ένα ψημένοκαι κολλημένο μοτέρ. Τις περισσότερες φορές είναι μη επισκευάσιμo αφού λόγο των υπερβολικών και ασύμμετρων θερμοκρασιών "πετσικάρουν" τα μέταλλα και πλαστικά πέραν των ανεκτών ορίων.

Όσο αφορά τα "καμένα" λάδια αυτοκινήτων, το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχει ο ίδιος ο χειριστής και σε δεύτερη μοίρα το δέντρο (όταν πρόκειται για κλάδεμα), ο καρπός, το περιβάλλον (δεδομένου ότι σε ποσοστό 100% διασκορπίζεται στο περιβάλλον), και μετά, μακροπρόθεσμα ίσως, το αλυσοπρίονο. Κατά την κοπή λοιπόν δημιουργείται ένα εκνέφωμα το οποίο πρώτιστα το αναπνέουμε με τις όποιες επιβεβαιωμένες πλέον, βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες, προκύπτουν από την άμεση επαφή μας μετα αυτά τα τοξικά λάδια. Δεν είναι τυχαίο που στις οδηγίες -προφυλάξεις ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ μνημονεύεται με έντονη γραφή η σημασία της λήψης μέτρων για την αποφυγή της επαφής με "καμένα" λάδια κινητήρων καθώς και την έκθεση τους στο περιβάλλον και μόλυνση του. Σκεφτείτε ότι κάνουν ολόκληρο "θέμα" για την επιδερμική επαφή! Πόσο μάλλον για την εισπνοή όταν χρησιμοποιούνται για αλυσίδες αλυσοπρίονων την στιγμή που η ροή-κατανάλωση των τοξικών αυτών ελαίωνείναι πολλαπλάσια αφού είναι αισθητά πιο λεπτόρρευστα από τα ενδεδειγμένα για χρήση σε λίπανση αλυσίδας αλυσοπρίονου ενώ ταυτόχρονα λόγο της 'δωρεάν" χρήσης του οι χειριστές έχουν ρυθμισμένη την αντλία λίπανσης στην μέγιστη παροχή για να μετριάσουν την λίπανση!!! Το δεύτερο μεγάλο σκέλος είναι η μόλυνση του δέντρου με την άμεση επαφή κατά την κοπή και η μόλυνση του ελαιοκάρπου κατά την συλλογή μέσω του εκνεφώματος. Τα καμένα έλαια δεν ξεπλένονται στο ελαιοτριβείο και όσο κι αν φαίνεται μικρό το κακό όταν πρόκειται για βιολογική παραγωγή αυτό είναι σοβαρή ζημιά. Το τρίτο σκέλος του προβλήματος είναι η φθορά στο αλυσοπρίονο, μακροχρόνια συνήθως, υπαρκτή όμως και ακριβώς επειδή είναι σταδιακή δεν γίνεται αντιληπτή. Τα "καμένα" λάδια, πέρα από τοξικά, έχουν απωλέσει μέρος της ικανότητας λίπανσης, για αυτό άλλωστε αντικαθίστανται στα οχήματα. Επιπλέον φέρουν σωματίδια μετάλλου και πολυκαρβονικών επικαθίσεων σε μορφή "σκόνης-πάστας" τα οποία δεν φιλτράρονται όταν τα "σουρώνουμε" ακόμα και με την χρήση υφασμάτων. Αυτά προκαλούν αρχικά πρόωρη φθορά στην αντλία, στην λάμα μας και φυσικά στην καμπάνας μας και στο ρουλεμάν της, αφού και αυτά μέσω του εκνεφώματος λιπαίνονται. Στην αλυσίδα δεν είναι μετρήσιμη η φθορά καθότι αλλάζει συχνά. Επιπλέον τολμώ να πω ότι λόγο της μειωμένης λίπανσης που προσφέρουν, από τις αυξημένες τριβές που προκύπτουν, επιβαρύνεται και η απόδοση -κατανάλωση του αλυσοπρίονου άλλοτε σε εμφανή βαθμό, άλλοτε σε μη αντιληπτό.

Μια απλή δοκιμή θα μας πείσει, κρατώντας απλά και μόνο την λάμα και την αλυσίδα μας, πλυμένη -καθαρισμένη και έπειτα λαδωμένη μετα μεν καμένα λάδια και περιστρέφουμε την αλυσίδα πάνω της. Αν επαναλάβουμε την ίδια διαδικασία με κάποιο ενδεικνυόμενο λιπαντικό για αυτή την χρήση, εύκολα θα αντιληφθούμε την διάφορα στην τριβή! Αν δοκιμάσουμε με κολλώδες λιπαντικό η διάφορα θα είναι ακόμα πιο εμφανής!

Φυσικά στην βιολογική καλλιέργεια επιβάλλεται η χρήση βιολογικών λιπαντικών τα οποία είναι ακόμα αισθητά ακριβότερα. Στις συμβατικές χρήσεις προσωπικά θεωρώ, ότι η επιλογή ενός κολλώδους λιπαντικού αλυσίδας είναι ιδανική, γιατί παρά την μικρή διαφορά στην τιμή του έναντι του συμβατικού, η κατανάλωση του είναι μειωμένη λόγο της ρευστότητας του και της ανάγκης μειωμένης παροχής μέσω της αντλίας λόγο της πολύ καλής λίπανσης που παρέχει. Επιπλέον λόγο της κολλώδους σύνθεσης, της μειωμένης παροχής ποσότητας για τους λόγους που προανέφερα, έχουμε και μειωμένο εκνέφωμα, μειωμένη εισπνοή του, μειωμένη εναπόθεση στον ελαιόκαρπο και φυσικά δεν είναι ή είναι εξαιρετικά λιγότερο τοξικό για όλους. Θεωρώ ότι έτσι τα εξαιρετικά λεπτόρρευστα λιπαντικά όπως είναι τα καμένα έλαια συνθετικής - ημισυνθετικής προέλευσης και παχύρευστα τα καμένα ορυκτέλαια,έτσι κι αλλιώς δεν προσφέρουν λίπανση ικανή, στην λάμα και την αλυσίδα.

Έτσι λοιπόν πιστεύω ότι ιδανικό ιξώδες για τηνχώρα μας ανάλογα πάντα μετο ιδιο-κλίμα είναι μεταξύ των κατηγοριών 20wκαι 30w. Δεδομένου πλέον ότι οι εταιρίες έχουν αρχίσει πλέον να διαθέτουν κολλώδες λιπαντικά από 10w έως 30W ίσως και 40w προσωπικά είναι μονόδρομος η χρήση τους στα μηχανήματα μου.

Θεοφάνης Γιαννακόπουλος.

Πηγή: Μοτοσκαπτικά ,ελαιουργικά,μικρα τρακτερ και αγροτικά-κηπευτικα μηχανηματα